Birçok nedenden dolayı işçi ve işveren arasında oluşan anlaşmazlık sonucu işçinin iş akdine son verilmesi durumu söz konusu olabilir. İşçinin iş akdine son verilmesi durumunda bazı haklar doğmaktadır. İhbar tazminatı da bu haklardan biridir. İhbar tazminatı işçi ve işvereni ilgilendiren önemli konulardan biridir. İş yaşamında sıklıkla duyulan ihbar tazminatı merak edilen konular arasındadır.
İhbar Tazminatı Nedir?
İşçi veya işveren belirsiz süreli iş sözleşmesinin sonlandırması durumunda kanunda tespit edilen sürelere uymak durumundadır. İhbar tazminatı, taraflardan birinin bu süreye uymadığı durumunda ödemesi gereken tutardır. İşçinin işten haber verilmeden ya da ihbar süresi tamamlanmadan çıkarılması durumunda işveren tarafından işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. Aynı zamanda işçi kanunda belirtilen süreden önce haber vermeden işi bırakması durumunda da işverene ihbar tazminatı ödemek durumunda kalır.
İhbar tazminatının amacı, işverenin veya işçinin işi bırakma veya çıkarma niyetinin belirli bir süre önceden karşı tarafa bildirilmesinin sağlanmasıdır. İhbar tazminatı başka bir deyişle, işçi ve işverenin mağdur olmasını engeller. Bu sayede iki tarafın da haklarının korunması söz konusudur. İhbar tazminatının detayları 4857 sayılı İş Kanunu’nda 14. maddede bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesine göre, işverenin bir çalışanın işine son vermeden önce bildirmesi gerekir. Bu bildirinin yazılı olması gerekir. Eğer işveren işçiyi işten çıkarmak istiyorsa bu durumun yazılı olarak işçiye bildirilmesi durumu söz konusudur. Aksi takdirde ihbar tazminatı ödemesi gerekmektedir.
İhbar Bildirim Süresi
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin fesih durumunda bildirim süresi çalışanın kurumda çalıştığı toplam süreye göre değişkenlik göstermektedir. Bildirim süresi;
6 aydan az çalışanlar için 2 hafta,
6 ay ile 1,5 yıl arasında çalışanlar için 4 hafta,
1,5 yıl ile 3 yıl arasında çalışanlar için 6 hafta,
3 yıldan fazla çalışanlar için 8 haftadır.
İhbar süresinin belirlenmesinin ardından bu süreye karşılık gelen aylık brüt gelir, giydirilmiş aylık brüt ücret üzerinden hesaplanmaktadır. İhbar tazminatında gelir ve damga vergisi kesintilerinin yapılması söz konusudur.
İhbar Tazminatı Şartları Nelerdir?
İhbar tazminatı hakkı kazanabilmek için birkaç şart bulunmaktadır. Bu şartlara uyulması durumunda ihbar tazminatı alınması söz konusudur. İhbar tazminatı alabilmek için bulunması gereken şartlar şu şekildedir;
İş sözleşmesinin bulunması
Fesheden tarafın işveren olması
Geçerli sebepler nedeniyle işin bırakılmasıdır.