Tenkis davası, mirası bırakan kişinin tasarruf özgürlüğünü aşan ve saklı pay sahibi mirasçıların miras üzerindeki etkisinin kontrol edilmesi için açılan bir miras hukuku davasıdır.
Tenkis davası temeli miras hukukuna dayanan bir davadır. Tenkis davasının açılabilmesi için öncelikle muris kişinin yani miras bırakanın vefat etmesi gerekir. Bu nedenle de muris yaşıyorken tenkis davasının açılması olası değildir. Tenkis davası sayesinde muris kişinin bazı mirasçılar için olumsuzluk oluşturacak mal kaçırma işlemlerinde etkili bir hukuk davasıdır.
Saklı Pay Sahibi Mirasçı Nedir?
Saklı pay sahibi mirasçı ile kastedilen şey aslında muris kişinin mal varlığı içerisinde belirli oranda payları korunan mirasçılardır. Daha iyi anlaşılması için muris kişinin müdahale edemediği, tasarruf edemediği mirasçılara “saklı pay sahibi mirasçı” adı verilir. Medeni Kanun nezlinde saklı paya sahip mirasçılar, muris kişinin altsoyu (çocukları, evlatlıkları, torunları ve onların çocukları), muris kişinin anne-babası ve miras bırakanın eşi şeklinde sıralanabilir. Eski kararlara göre miras bırakan kişinin kardeşleri de saklı pay sahibi sayılırken 2007 tarihinden itibaren bu durum değiştirildi.
Tenkis Davası Kime Karşı Açılır?
Tenkis davasındaki davalılar miras bırakan kişinin tasarruf oranını aşması sonucunda hakkına tecavüz edilen ve kanun hükmünde tenkise tabi kişilerdir. Bu davalılar üçüncü kişiler olabileceği gibi mirasçılar da olabilir.
Mirasçı kişi ya da kişiler tüm pay sahiplerini dava etme hakkına sahiptir. Ancak, bu durum zorunlu değildir. Fakat dava sürecinde oluşabilecek bütün sonuçları kabul etmek zorundadır. Çünkü, tenkis davası her zaman olumlu sonuç doğurmamaktadır.
Teamüllere göre tenkis davası kazandırma yapılan kişilere karşı açılabilen davalardır. Ancak Yargıtay kararına istinaden kazandırma konusu malın üçüncü kişilere devredilmiş olması durumunda da açılabilir. Bu durum çerçevesinde muris kişinin mal kaçırmak maksadıyla üçüncü bir kişiye mallarını devretmesi durumunda tenkis hakkına sahip kişiler o kişiye de dava açabilir. Ancak, muris kişinin üçüncü bir kişiye mal kaçırmak amacıyla mallarını devrettiğinin kanıtlanması gerekir. Aksi takdirde tenkis hakkına sahip olan saklı pay sahibi mirasçılar üçüncü kişiye açtıkları davayı kaybedebilirler.